Luke 1

Lukaŋâ Yesugât den siŋgi kulemgum Teopilo pindip.

1A doŋbep, zen kut ŋâi ŋâi bonŋâ osetniŋan âsageip, zorat den siŋgi kulemguwe. 2Yesugât arâpŋâ, zen zâk sot tapŋâ kut ŋâi ŋâi zo ek naŋgâmŋâ dâzâŋgone kulemguwe. 3Oi nâŋgoot yatik topŋan gâbik kut ŋâi ŋâi muyagem gâip, zo mulunâk sâm pitiŋkum nâŋgâm naŋgâm, Teopilo a patânâ, gâgât den siŋgi zo kulemgubâman. 4Oi zo sâlâpkum itâ nâŋgâm kwâtâtiban. Den siŋgi otgiwe, zo bonŋâ.

Anutugât sumbem a ŋâiŋâ Sakariagâren âsageip.

5Herodeŋâ Yuda hânân a kutâ ândeip, narâk zoren Anutugât tirik namâ galem a ŋâi ândeip, kutŋâ Sakaria. Zâk Abia zâkkât kâmurân gokŋâ. Ambinŋâ Elisabete zâk Aaroŋgât kiurâpŋâ zeŋgâren gokŋâ. 6Zet Anutu mâteŋan târârak ândiwet. Anutugât gurumin den aksik lum târârakŋâ ândiwet. 7Elisabete zâk kâpin ândeipkât murarâ buŋ ândim a ambân sombâ urâwet.

8Oi hilâm dâp tirik namâ galem a ŋâi tirik namin bagimŋâ nalem wârânŋoot kârâbân oi sei kâbak hitom âlipŋâ zâimâip. Oi Sakaria ândei ko zâkkât a kâmut zo zen tirik namâ galem upigât narâkŋâ mâte oi tirik namin baginam wenzu pane muyageip dâp namin zâimarâwe. 10Sakaria zâk tirik namin zâi om tâi a ambân doŋbep zen âkŋan tap Kembugâren ninâu sâm tarâwe. 11Kembugât sumbem a ŋâiŋâ zâkkâren âsageip. Sumbem a zo nalem kâbak uuŋâ kândâtŋan bongen âsagem kirip. 12Âsagem kiri Sakaria ekŋâ pârâkpam keŋgât oip. 13Yatâ oi ko sumbem a zorâŋâ itâ sâm dukuip, “Sakaria, gâ mân keŋgât ot. Kembuŋâ ninâugâ nâŋgipkât ambingâ Elisabete kâmboŋâ op nangâ mimbap. Zâkkât kutŋâ Yohane sâban. 14Umgâ sâtâre upan. Âsagei a ambân doŋbepŋâ umâlep nâŋgâbi. 15Zâk Anutu mâteŋan patâ opŋâ ândibap. Oi zâk mamŋaŋgât kâmbo kâligen zei Tirik Kaapumŋâ topkwap umŋan piksâbap. Zâk waiŋ sot too kâtikŋâ mânâk nimbap. 16Zâkŋâ den dâzâŋgoi Isirae a doŋbep zen umziŋ melâŋ Kembugât a upi. 17Zâkŋâ Propete Elia yatâ Kaapum sot imbaŋâŋoot op Kembu kore okŋaŋgâbap. A patâ zeŋgât umziŋâ melâŋi katep zeŋgâren âi gâsubap. Oi a um kâtik zen umziŋ melâŋi târârak zeŋgât holi yatâ op ândibi. Zo yatik Kembugât siŋgi a ambân kubikziŋgi ândibi.”

18Sumbem aŋâ yatâ sâi Sakaria itâ mâburem dukuip, “Nâ sot ambinâ, net a ambân sombâ, zorat dap op gâgât den nâŋga bonŋâ upap?”

19Sâi sumben aŋâ itâ sâm dukuip, “Nâŋgâ. Nâ kutnâ Gabirie. Nâ Anutu mâteŋan kinman. Zâkŋâ sâŋgonnogi gem ga siŋgi den âlipŋâ zi dâgogan. 20Zorat nâŋgâ. Dinnâ nâŋgâna mân bon uapkât zorat hâuŋâ kopa op diŋgâ buŋ op ândina den dâgogan, zo bonŋâ muyagibap.” 21Sakaria zâk tirik namin narâk kârep tâi a ambân zen âkŋan mambât tapŋâ nâŋgâm kwâkâm tarâwe. 22Yatâ utne Sakaria zâk gemŋâ den dâzâŋgobam kwagip. Kwagi ekŋâ itâ nâŋgâwe, “Zâk tirik namin sen mârât eksap.” Yatâ nâŋgâne Sakariaŋâ bikŋandik dâp otziŋgip. Oi diŋâ buŋ op ândeip. 23Yatâ op ândim gâi nep tuutuuŋ narâkŋâ âki kamânân puriksâm arip.

24Oi bet ambinŋâ kâmboŋâ oip. Oi kâin bâtnâmbut tik ândeip. 25Oi itâ sâip, “Kembu zâk sâi narâk ziren a ambân mâteziŋan aŋunnâ buŋ upap.”

Sumbem a ŋâiŋâ Maria muyageŋaŋgip.

26Kâin bâtnâmbut âki Kembuŋâ sumbem a Gabirie sâŋgongoi Galilaia hânân, Nasarete kamânân arip. 27Zoren ambân sigan ŋâi ândeip, kutŋâ Maria. Maria zâkkât a siŋgi zo Dawidigât kiunŋâ Yosepe. Zâkkât siŋgi sâne ândeip. 28Oi sumbem a zo Mariagâren muyagem itâ sâm dukuip, “Kembuŋâ umâlip otgibap. Gâ zorat sâtâre ot. Kembuŋâ gâ sot ândiap.”

29Sumbem aŋâ yatâ sâm dukui nâŋgi kwakmak oip. Umŋan itâ nâŋgip, “Den zo topŋâ dapkât sap?”

30Yatâ nâŋgi sumbem aŋâ itâ sâm dukuip, “Maria, gâ mân keŋgât ot. Anutuŋâ gegi âlip uat. 31Nâŋgâ. Gâ kâmbogâ op nangâ mimban. Zâkkât kutŋâ Yesu sâban. 32Zâkŋâ patâ oi sumbem mariŋaŋgât nanŋâ sâbi. Kembu Anutuŋâ sâkunŋâ Dawidi, zâkkât gebâkŋan pâmbap. 33Oi Isiraegât kiurâp, zeŋgât a kutâ op ândibap. Op ko zâk narâk buŋâ ândim zâibap.”

34Sâi Mariaŋâ itâ sâm dukuip, “Nâ a buŋâ ândianân den sat, zo dap op âsagibap?”

35Yatâ sâi sumbem aŋâ den itâ mâburem pindip, “Tirik Kaapumŋâ gâ sot gei tâpap. Oi sumbem mariŋaŋgât imbaŋandâ mamŋâ tatgibap. Zorat nangâ zo Anutugât nanŋâ sâbi.

36Oi ŋâi dâgoga nâŋgâ. Bukugâ Elisabete, zâk ambân sombâŋâ nanŋâ mimbap. Elisabeteŋâ kâmboŋâ tâi kâin nâmburân kânok âkip. Zâk kâpin ambânŋâ yatâ uap. 37Anutu zâk kut ŋâi ŋâi tuubam mân kwakmap.”

38Yatâ sâi ko Mariaŋâ itâ sâm dukuip, “Nâ Kembugât kore ambân. Zorat ko den sat, zo âlip otnibap.” Yatâ sâi sumbem aŋâ birâŋaŋgâm arip.

Mariaŋâ Elisabetegâren âi egip.

39Maria zâk mâik ŋâi ândim zaatŋâ Yuda zeŋgât barin kamân ŋâi tâip, zoren arip. 40Âi takâm Sakariagât mirin zâim Elisabete sâm sâtâre okŋaŋgip. 41Yatâ mâŋgari nâŋgi umŋan katep seroŋkoip. Oi Tirik Kaapumŋâ Elisabete umŋan piksâi den kâtikŋâ sâm itâ sâip, 42“Bukunâ, Anutuŋâ mâsop mingibap. Ambân nâmbut zeŋgât mâsop yatâ buŋâ. Walâm mingibap. Oi kâmbogâ kâligen muyagem ziap, zâk yatik mâsop miŋaŋgâbap. 43Opoŋ, Gâ kembunaŋgât mamŋandâ nâgâren gaat. 44Gâ mâŋgannina kâmbonan katep sâtâre op âim gâi nâŋgan. 45Gâ Kembugât den nâŋgâna bon oip, zorat gâgât nâŋga sâtâreŋoot uap.”

Mariaŋâ mâpâmâpâse den sâip.

46Oi Mariaŋâ itâ sâip, “Nâ umnandâ Kembu sâm âlip kwâkŋaŋgan. 47Um dâpnandâ Anutu kubikkubiknâ sâm sâtâre okŋaŋgan. 48Nâ zâkkât kore ambân gigiŋâ ua ko nâ mem zâi kwatnigap. Zorat a ambân zen sâm bâbâlaŋ kwatnibi. 49Kembu zâk kâwaliŋootŋâ nâgâren kulem mârâtŋoot kuap. Kutsiŋgiŋâ hâlâluyâk ziap. 50Hurat kwâkŋaŋgâme, zen um lumbeŋaŋgât opŋâ kisâŋgoit, sâkurâpniŋ zeŋgâren gâbâ on galem otziŋgâm gâip. 51Imbaŋâŋaŋgât opŋâ a umziŋaŋgât zâizâiŋâ op ândime, zo zâŋgom kâbakŋei siŋsururuŋ âime. 52A kutâ zen ko kâbakŋeziŋgi ginetâ a gigiŋâ minziŋgâm zâi zâmbanmap. 53A ambân kâbâ kanpitâ, zo kâbâ kwatziŋgâmap. Oi sikumziŋ patâ, a zo kâbakŋeziŋgi bet bâsaŋ âime. 54Oi Isirae kore a ambân gakâŋâ um lumbeŋaŋgât op tânzâŋgoip. 55Sâkuniŋâ Abaram sot kiurâpŋâ ândibi, zen um lumbeŋaŋgât den dâzâŋgoip. Zorat yatâ otniŋgip.” 56Oi Maria zâk kâin karâmbut Elisabete sot ândim kamânŋan âburem arip.

Yohane âsageip.

57Elisabete zâk katep mimiŋ narâk oi nanŋâ meip. 58Katep âsagei ko kamârâpŋâ sot torerâpŋâ, zen Kembu umâlepŋaŋgât bonŋâ zâkkâren muyageipkât umâlip nâŋgâwe.

59Katep âsagei sirâm nâmburân zagât tapŋâ karâmbuŋan a ambân zen mindumŋâ katep kwabâ kwâkŋaŋgâwe.Oi ibâŋâ Sakariagât kutŋâ pindânam sâwe. 60Sâne mamŋandâ kwâkâziŋgâm sâip, “Buŋâ. Kutŋâ Yohane sânat.” 61Sâi itâ dukuwe, “Torerâp zeŋgâren kot yatâ zo mân ziap.” 62Sâm kwâkâyaŋgâm Sakaria zâk nanŋaŋgât kutŋâ sâbapkât betŋâ dâp okŋaŋgâwe. 63Okŋaŋgâne ekap nibigât bikŋandâ dâp tuugi pindâne zitâ kulemguip, “Kutŋâ Yohane.” Yatâ kulemgui zen ekŋâ pârâk parâwe. 64Oi zorâŋak nâmbâlamŋâ puriksâi den sâm Anutu mâpâseip. 65Oi ko kamân toren toren a ambân tap âiwe, zo den zo nâŋgâne imbaŋâ oip. Oi Yuda zeŋgât barin ândiwe, zo zen siŋgi âragum naŋgâwe. 66Oi zen den zo nâŋgâm itâ sâwe, “Katep zo lâmbatŋâ dap upap?” Sâne Kembuŋâ katep zo galem oi ândeip.

Sakariaŋâ den sâm Kembu mâpâseip.

67Ibâŋâ Sakaria zâkkât umŋan Tirik Kaapum piksâi mâpâmâpâse den itâ sâip, 68“Isirae a ambân nen Kembuniŋâ Anutu mâpâsinâ. Zâkŋâ arâpŋâ nen niŋgitŋâ tâbaniŋ miap. 69Oi kore aŋâ Dawidi, zâkkât kiurâpŋâ neŋgâren gâbâ a ŋâi bâliŋan gâbâ mâkâniŋgâbapkât sâi âsagiap. A zo zaat betniŋan mimbap. 70Mârumŋan sâi Propete gakârâp den kânŋan sâwe, zorat dâp yatâ âsagiap. 71Zâkŋâ kâsa otniŋgâme, zeŋgât bitziŋan gâbâ betniŋan mimbap. Um kâlak otniŋgâme, zeŋgât bitziŋan gâbâ gâbâreniŋgâbap. 72Sâkurâpniŋâ zen sot um lumbegât târotâro oip, zo nâŋgâmŋik otniŋgâbapkât sâip. 73Kâsarâpniŋâ zeŋgâren gâbâ mâkâniŋgâbapkât sâkuniŋâ Abaram sâm kâtigeŋaŋgip. 74Yatâ otniŋgi sâkniŋ sânduksâi um hâlâlu, um salek ândim ninâu sâm ândim munat.

76Oi katep, gâ sumbem mariŋaŋgât Propete a op ândiban. Oi Kembu kândom okŋaŋgâm mâtâp kârâm kubikpan. 77Oi Kembugât a ambân kâmut kubikkubik den dâzâŋgona nâŋgâm unziŋ melâŋne Kembu zâk tosaziŋ gulipkubap. 78Anutu zâk umŋâ patâ neŋgâren ziapkât sâi ŋâtâtigân gâbâ haŋsâbap. 79Mârum ŋâtâtigân ândim munam urâwen. Irak ko âsakŋâ niŋgâbap. Âsakŋâ âsagei lumbeŋaŋgât mâtâp ekŋâ lâŋnat.”

80Oi katep zâk um sâkŋâ lâmbarip. Oi mirâ kamân âtâŋan ândei nep narâk mâte oi Isirae a ambân zeŋgâren âsageip.